Er zijn mensen voor wie de naam van hun beste vriend knalgroen is. En er zijn weer anderen voor wie hun telefoonnummer alle kleuren van de regenboog heeft. Dit klinkt misschien vreemd, maar voor vier procent van de wereldbevolking is dit een dagelijkse ervaring die bekend staat als synesthesie. Mensen met synesthesie worden synestheten genoemd. Alledaagse prikkels kunnen voor hen allerlei ervaringen veroorzaken. Zo kan het horen van een bepaalde muzikale toon ervoor zorgen dat ze een specifieke kleur waarnemen, of kan het aanraken van een bepaald object een specifieke smaaksensatie teweegbrengen.

Misschien is het je opgevallen dat wanneer je een gesprek voert met iemand anders, je om beurten met hem of haar praat – je produceert je eigen zin en luistert naar je partner die de zijne of hare produceert. Dit proces lijkt vrij moeiteloos te gaan. We praten vaak om beurten met onze partner zonder dat er veel tijd verstrijkt tussen het einde van hun beurt en het begin van onze eigen beurt. Onderzoek wijst uit dat er enige variatie is in het nemen van beurten in verschillende talen. In het Japans is de gemiddelde tijd tussen twee beurten ongeveer 7 milliseconden, terwijl dat in het Deens ongeveer 470 milliseconden is. Maar dit verschil ligt meestal rond de 200 milliseconden, ongeacht de taal die we spreken.

In de taalwetenschappen worden woorden als “vrijheid”, “rechtvaardigheid”, en “vrede geclassificeerd als abstracte concepten omdat ze – in tegenstelling tot concrete begrippen zoals “auto” en “olifant”- niet verwijzen naar objecten in de fysieke wereld. Recente studies tonen echter aan dat abstracte concepten geworteld zijn in onze ervaring van emoties en sociale interacties en dus minder abstract zijn dan je zou denken!

Dr. John Huisman verdedigde zijn proefschrift getiteld ‘Variation in form and meaning across the Japonic language family with a focus on the Ryukyuan languages’ in maart 2021. Gelukkig wilde hij hier graag een aantal vragen over beantwoorden.

Freya is een meisje van zes en woont in Nijmegen. Ze is daar geboren, net als haar moeder, die er altijd gewoond heeft. Freya’s vader is echter geboren en getogen in Londen, in Engeland. Freya spreekt goed Nederlands en Engels. Als haar moeder haar uit school komt halen, vertelt ze haar in het Nederlands wat ze die dag geleerd heeft, en als haar vader haar ophaalt, doet ze net zo makkelijk in het Engels verslag van haar avonturen. Elke week belt ze met haar Engelse oma om over haar nieuwe lievelingsdieren te vertellen, en met haar vrienden bespreekt ze in vloeiend Nederlands de nieuwste afleveringen van PAW Patrol. Soms gebruikt ze een paar Engelse woorden als ze Nederlands spreekt of andersom. Tijdens het ontbijt zou ze bijvoorbeeld aan haar moeder kunnen vragen: “Mag ik meer tea?” (in plaats van “thee”). Dus zelfs als ze in één taal aan het praten is, zijn er soms kleine aanwijzingen die laten zien dat ze tweetalig is.